Ev hanımı bir anne, ilk ve tek çocuğu olan 5,5 yaşındaki oğlunu ” çok televizyon seyrediyor, okula gitmek istemiyor, bıktım, beni hiç duymuyor, ne söylersem tersini yapıyor ” diyerek getirmişti danışma odasına .
Aslında annenin bu serzenişleri; onun çocuğunun dünyasına nasıl giremediğini , onunla nasıl kaliteli vakit geçirmediğini ve oğlunun annesine, babasına nasıl tepki gösterdiğini anlatıyordu.
Oyun odasına geçtiğimizde, 5 tane kalemi saymaya başladık ama sayamıyordu, siyah ve kırmızı dışında renklerin hiçbirini bilmiyordu, makası düzgün tutup kağıtları kesemiyordu.
Uyguladığımız denver gelişim envanteri ile , gelişim düzeyinin normal olduğunu gördük. Ancak ne yazık ki annesi bütün gün evde olmasına rağmen çocuğu ile nasıl ilgileneceğini, ona neler öğretmesi gerektiğini bilmiyordu. Nasılsa evdeyim deyip anaokuluna da göndermemişti. Sonuçta çocuk diğer yaşıtlarına göre bir hayli gerideydi ve okula gitmek istemiyordu.
Çocukların okula hazır olup olmadığını 5 boyutta inceleyebiliriz:
- Fiziksel sağlık ve motor gelişim
- Sosyal ve duygusal gelişim
- Öğrenmeye yaklaşımı
- Dil gelişimi
- Biliş ve genel kültür
1) Fiziksel Sağlık Ve Motor Gelişim
Fiziksel sağlıkları; çocukların genel sağlık durumları ile ilgili olup, çok sık hastalanan çocukların okula uyumda güçlük yaşadıklarını görmekteyiz. Bu nedenle okula başlayacak olan çocukların öncesinde genel bir sağlık kontrolünden geçmeleri yararlı olacaktır.
Motor gelişimi ise; “İnce-motor gelişim” olarak adlandırılan baş ve işaret parmağının etkin kullanımı ile, “kaba-motor gelişim” olarak adlandırılan yürüme, tırmanma ,top oynama gibi becerileri kapsamaktadır.
İnce Motor Gelişimi okula başlamaya uygun çocuklar ;
Bağımsız temizliklerini yapabilirler
- Bağımsız giyinebilir ve soyunabilirler
- Dökmeden , çatal bıçak kullanarak yemeklerinin tamamını kendi başlarına yiyebilirler
- İnsan resmini eksiksiz çizebilirler
- Bazı şekilleri ve harfleri kopyalayabilirler
- Sayıları yazabilirler
- Makasla bir şekli kesip çıkarabilirler
- Düğme ilikleyebilir, fermuar çekebilirler
Ailelere Öneriler;
- Çocuğunuza kendi işlerini kendi yapabilmesi için fırsat verin.
- Özellikle kendi başına giyinmesini ve soyunmasını, düğmelerini iliklemesini ,fermuarını çekmesini, yemeğini çatal-bıçak kullanarak kendi başına yemesini, temizliğini kendisinin yapmasını destekleyin .
- Kağıt ve makas kullanılan aktivitelere ağırlık verin. Örneğin çocuğunuzdan gazetede gördüğünüz bir ilanı ya da hoşuna giden bir resmi kesmesini isteyebilirsiniz.
- Değişik renkte kartonları kullanarak birlikte çeşitli şekiller (ev,okul,gemi,uçak,uzay yaratığı vb.) üretebilirsiniz.
- Evde kek, kurabiye, kısır ,salata gibi yiyecekleri birlikte hazırlayın
- Sofra kurup, toplamasına müsade edin.
- Baş ve işaret parmağını kullanabileceği oyunlar yaratabilirsiniz. Örneğin çamaşır asmak için kullanılan renkli mandalları bir sepete doldurarak “en çok mandalı ipe takabilen kazansın” oyunu oynayın
Kaba Motor Gelişimi Okula Başlamaya Uygun Olan Çocuklar…
- Dengeli bir biçimde yön değiştirerek koşabilirler
- Yüksek bir yere tırmanıp atlayabilirler
- Topu yerde zıplatabilirler
- Topu ayakları ile sürebilirler
- Tek elle topu ileri doğru atabilirler
- Tek ayak üzerinde birkaç kez sıçrayabilirler
- 2 ve 3 tekerlekli bisiklete binebilirler
Ailelere Öneriler:
- Çocukları evin içine mahkum etmeyin
- İp atlama, bisiklete binme, top oynama, kaydırağa tırmanma gibi oyunları oynayabilmesi için fırsatlar yaratın.
- Yaşıtları ile sık sık birlikte olmasını sağlayın
- Basketbol,futbol,voleybol gibi spor dalarlına özendirin, oynamasını sağlayın
- Böylece hem sizinle birlikte vakit geçirmiş olur, hem de motor koordinasyonunu desteklemiş olursunuz.