Günlük yaşam içinde hastalıklardan korunmak için temiz ve düzenli olmak , bazen güvenlik amacı ile kapıları, pencereleri, ocakları kontrol etmek , çeşitli konularda endişelenmek olağan şeylerdir ve elbette “ hastalık “ olarak adlandırılamaz.
Ancak eğer takıntılı düşünceleriniz günlük yaşantınızda çok zaman harcamanıza neden oluyor, günlük aktivitelerinizi kısıtlıyor , aile, iş veya sosyal hayatınıza zarar verir hale geliyorsa o zaman OBSESİF-KOMPULSİF BOZUKLUK (OKB) adı verilen bir ruhsal hastalık ile karşı karşıyasınız demektir.
Obsesyon: Kişinin isteği dışında, zihnine girmesine engel olamadığı, zihninden uzaklaştıramadığı , yoğun sıkıntı ve huzursuzluğa neden olan düşünce, fikir ve dürtülere denir.
En sık karşılaşılan obsesyonlar;
• Mikrop bulaşması ile hastalık kapılacağına dair yineleyici düşünceler ( el sıkışma, bir yeri elleme gibi hastalık bulaşma şüphesi )
• Güvenliğe dair yineleyici kuşkular( kapı kapandı mı, kilitlendi mi, ışıklar söndü mü, ocak kapandı mı gibi )
• Düzen ve simetri ( eşyaların yerli yerinde olması, küçücük bir eğrilikten yoğun sıkıntı duymak gibi )
• Birine zara verme korkusu ( çocuğuna ya da en sevdiklerine saldırma veya kazayla zarar verme düşüncesi )
• Dini içerikli yineleyici düşünceler ( camide küfür etme , şeytana uyma, yeterince dua etmeme gibi )
• Cinsel korkular ( kendine, toplumdaki statüsüne hiç yakıştırmadığı cinsel içerikli hayaller kurma veya görüntüler görme düşüncesi )
Kompulsiyon ise; Takıntılı düşüncelerin neden olduğu yoğun sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak için yapılan yineleyici davranış ve zihinsel eylemlerdir.
En sık karşılaşılan kompulsiyonlar:
• Sürekli el yıkama, yıkanma, bir şeyleri temizleme
• Sayı sayma veya gördüğü şeyleri sürekli sayma
• Eşyaları düzene koyma, simetrik olmaları için aşırı uğraş verme
• Ocağı, kapıyı, kesici , delici, elektrikli aletleri vs. denetleyip durma
• Sürekli dua etme, bazı sözcükleri defalarca tekrar etme
• İlerde gerekli olabilir diye çeşitli eşyaları biriktirme veya saklama
Tüm bu takıntılı düşüncelerden kurtulmak için yapmak zorunda kaldığınız , tekrar eden davranışlarınız bedeninize veya aile yaşantınıza zarar verir hale gelebilir, sürekli hasta olduğunuzu düşünerek sık sık çeşitli doktorlara gitmeye, yoğun bunaltı hissine, uyku bozukluklarına, fazla miktarda alkol veya sakinleştirici ilaç içmenize neden olabilir.